ගුවන් යානා වැලියට හංඟපු ඉරාකය

ඒ 2003 අවුරුද්ද.ඒ කාලේ ඉරාකය පාලනය කරේ සදාම් හුසේන්.ලෝක දේශපාලන සහ ආර්ථික බල අරගලයේ ප්‍රතිපලයක් විදියට ඇමරිකාවේ ප්‍රධාන මිලිටරි දායකත්වය ඇතිව මහා බ්‍රිතාන්‍යය,ඕස්ට්‍රේලියා සහ පෝලන්ත හමුදා සන්ධානගතවූ බහුජාතික ඒකාබද්ධ හමුදාවක් විසින් ඉරාකය මත ආක්‍රමණයක් දියත් කලා.ඒ න්‍යෂ්ටික,ජීව සහ රසායනික අවි වැනි භයානක විනාශකාරී අවි ආයුධ නිශ්පාදනය,ත්‍රස්තවාදය පෝෂණය කිරීම,මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම වැනි චෝදනා ගොනුකරමින් එවකට ඉරාකය පාලනය කල සදාම් හුසේන් රෙජීමය බලයෙන් පහකිරීමේ ප්‍රකාශිත හේතූන් මතයි.

2003 මාර්තු මාසේ 19 වෙනිදා ගුවනින්ද,ඊට පසු දින එනම් මාර්තු 20 වෙනිදා ගොඩබිමින්ද ප්‍රහාර දියත් කරමින් ඇමරිකාව ප්‍රමුඛ ඒකාබද්ධ හමුදාවන්ගේ ඉරාක ආක්‍රමණය හෙවත් ඉරාක යුද්ධය ආරම්භ වුනා.ඛණිජ තෙල් වලට ස්තූතිවන්ත වෙන්නට ප්‍රබල ආර්තිකයකට උරුම කම් කීවත් බටහිර ආක්‍රමණික හමුදාවන්ගෙන් එල්ල වුන මරුපහරවල් වලකාලීමට සමත් ප්‍රතිරෝධයක් පෙන්වන්ට ඉරාක හමුදා අපොහොසත් වුනා.ප්‍රතිපලය වුනේ දිය 26ක් පුරා දිගහැරුනු සංග්‍රාමකාලය ඇතුළුව මසකට ආසන්න ඉතා කෙටි කාලයකදී ඉරාක බල අධිකාරිය පරාජයවී සම්පූර්ණ ඉරාකය බිඳවැටීමයි.යුද්ධ කාලය පුරාවටම ඉරාක ගුවන් හමුදාවන්ගේ සැලකිය යුතු හරඹ දැක්වීමක් ඉරාක යුධ පිටියට ඉහල අහසේ දැකගන්නට නොලැබීම ඒකාබද්ධ හමුදාවන්ගේ මවිතයට හේතු වූ කරුණක් වුනා.

යුද්ධය අවසන් වුනාට පස්සේ සදාම් හුසේන් පාලන තන්ත්‍රය සඟවා ඇතැයි පැවසුනු භායානක ආයුධ සොයාගැනීමේ මෙහෙයුම ඇමරිකානු පරීක්ෂණ කණ්ඩාම් විසින් දියත් කලා.නමුත් ඔවුන්ට එවැනි ආකාරයක කිසිම අවියක් හමුවුනේ නැහැ.

නමුත් දිනක්, ඉරාකයේ බැග්ඩෑග් අගනුවර බටහිර කොටසේ පිහිටි "අල්-ටැකාඩම්" ගුවන් හමුදා කඳවුරට ඔබ්බෙන් පිහිටි ,එමෙන්ම බැග්ඩෑග්-ජෝර්දාන් අධිවේගී මාර්ගයට මායිම්ව පිහිටියාවූ කාන්තාර ප්‍රදේශයේ ගිනියම් වූ වැලිතලය පසාරුකරගෙන මතුපිටට ඉලිප්පී ,එක හා සමාන හැඩයෙන් යුතුව එකිනෙකට ඉතා ආසන්නයේ තිබූ අත්භූත වස්තූන් ද්විත්වයක් ඇමරිකානු නිළධාරීන්ගේ නෙත ගැටෙනවා.ඒ ප්‍රහාරක ගුවන් යානයක පිටුපස කොටසක් බව හඳුනාගැනීමට ඔවුන්ට අපහසු වුනේ නැහැ.ඒ අනුව අවට ප්‍රදේශයේ කැණීම් සිදුකල ඇමරිකානුවන්ට දැකගත හැකිවූයේ යුධපිටියෙන් අතුරුදන් වූ ඉරාක ගුවන් හමුදාවට අයත්ව තිබූ ප්‍රහාරක ජෙට් යානායි.මේවා අතර රුසියාවේ නිශ්පාදිත "Mig 25" යානා සහ "SU-25" වර්ගයේ ප්‍රහාරක ජෙට් යානාද තිබුනා.අඩි දහයක් පමණ ගැඹුරට හාරා තිබුනු වලවල් තුල මේවා සඟවා සම්පූර්ණයෙන්ම වැලිවලින් වසා දමා තිබුනා.ඒ වගේම වලදැමීමේ කාර්යය පහසු කරගැනීමට මේවායේ පියාපත් ගලවා තිබුනා.ඇතැම් යානා ඒවායේ ඉලෙක්ට්‍රොනික උපාංගා ආරාක්ෂා කරගැනීමේ අරමුණෙන් පොලිතීන් වලින් ආවරණය කර තිබුනත් බහුතරයක් යානා වැලි යට සඟවා තිබුනේ කිසිඳු ආරක්ෂක උපක්‍රමයකින් තොරවයි.

සොයාගත් යානා ගණන පිළිබඳ නිශ්චිත සඳහනක් නැතැත් ඇමරිකානු හමුදා වාර්තා හමුදා ප්‍රකාශකන්ට අනුව යානා 30ක් මේ විදියට සොයාගෙන තිබෙනවා.

'යුද්ධෙට නැති කඩුව කොස් කොටන්නද' කියන්නා වාගේ යුද්ධෙට පාවිච්චි නොකර මේ මිග් යානා මේ විදියට වැලියට සඟවා තැබීමට  හේතුව ප්‍රශ්ණාර්තයක් ඉතිරි කල කරුණක් වුනා.ඉතින් මේ ප්‍රශ්ණාර්තෙට පිළිතුර වුනේ තමාගේ ගුවන් හමුදාව පිළිබඳව සදාම් හුසේන් සතුව පැවති සෘණාත්මක ආකල්පය.ඒ සෘණාත්මක ආකල්පයන්ට මූලබීජය වුනේ 1980 සැප්තැම්බරයේ ඉඳලා 1988 අගෝස්තු දක්වා පුරා වසර 8ක් පැවති ඉරාක-ඉරාන යුද්ධයේදී ඉරාක ගුවන් හමුදාවේ අසාර්ථකභාවයයි.

ඉරාක-ඉරාන යුද්ධයේදී ඉරාන ගුවන් හමුදාව සතු යානාවන්ගේ තාක්ෂණික දියුණුබව සහ ඉරාන ගුවන් නියමුවන්ගේ දක්ශතා හමුවේ ඉරාක ප්‍රහාරක බලගනයන්ට පසුබසින්නට සිදුවුනා.ආකාස යුධපිටියේදී ඉරාක මිග් යානාවන්ට ප්‍රබලම මුෂ්ටි පහර එල්ල කල ,එවකට ඉරාන ගුවන් හමුදාවේ කොඳුනාරටිය බඳුවූ ඇමරිකාවේ නිශාපාදිත "F-14 Tomcat" ප්‍රහාරක ජෙට් යානා වල නැගුනු දක්ෂ ඉරාන නියමුවන්ගේ උකුසු ඇසට හසුවූ ඉරාක යානා උඩු ගුවනේදීම සුන්නත්දූලි වී ගියා. "F-14" ප්‍රහාරක ජෙට්‍ යානා ඉරාක මිග් යානා පරදවන ප්‍රබලත්වයකින් යුතුවුනා.ඒ වගේම ඉරාන ගුවන් හමුදා භාවිතා කල "ෆීනික්ස්" නම්වූ ඇමරිකාවේ නිශ්පාදිත ගුවන් යානා නාශක මිසයිලය එවකට ලොව තිබූ දරුණුතම ගුවන් යානා නාශක මිසයිලය වුනා.එක් "F-14" යානයක් අහසට නැගුණු විට අවට ආකාසය අරක්ගත් ඉරාක මිග් යානා මරණ භයෙන් ත්‍රස්තව වහාම පලා ගියේ තමන්ට විනාශය අත්කරදීම මේ ඉරාන යානාවට ඉතාපහසු බව ඔවුන් දැනගෙන සිටි නිසායි.මේ භීතිකාව තව තවත් තීව්‍ර කිරීමට 1981 ජනවාරි මාසේ 07 වෙනිදා පර්සියානු ගල්ෆ් කලාපයට ඉහල අහසේ සිදුවූ සිදුවීමක් හේතුවුනා.අදාල කලාපයේ පිහිටි "කාර්ග්" දූපත දෙසට හඳුනානොගත් පියාසර වස්තුවක් ගමන් කරන බව එදින ගුවන් මෙහෙයුමේ නිරතව සිටි ඉරාන නියමු "අසදුල්ලා අඩේලි" හට පාලක මැදිරියෙන් දැනුම් දුන්නා.පණිවිඩය අනුව එදෙසට තම F-14 යානය මෙහෙයවූ අසදුල්ලා අඩේලිට අනපේක්ෂිත ඉලක්කයක් ලබාදෙමින් එහිවූයේ පාලක මැදිරියෙන් විස්තර කල එක් පියාඹන වස්තුවක් වෙනුවට පියාඹන වස්තු තුනක්.ඒ ඉරාක මිග් යානා ත්‍රිත්වයක්.කලයුත්ත වහාම තීරණය කල අසදුල්ලා අඩේලි තුනට එකේ අවාසිය පසෙකලා තමා සතුව තිබුනු ප්‍රබලම අවිය වූ ෆීනික්ස් මිසයිලය භාවිතා කිරීමට තීරණය කරා.ඒ අනුව සතුරු යානා ත්‍රිත්වයේ මධ්‍යයෙන් ගමන්කල යානය ඉලක්ක කර මිසයිලය මුදාහල අඩේලිගේ සැලැසුම වුනේ මධ්‍යයේ ඇති යානය පුපුරවා එහි බලපෑමෙන් දෙපස වූ අනෙක් යානා ද්විතයට හානි කිරීමයි.ඔහුගේ සිතැඟි ඒ අයුරෙන්ම ඉටුකරමින් ෆීනික්ස් මිසයිලය පුපුරා ගියේ ඉරාක මිග් යානා ත්‍රිත්වයම විනාශ කරමින්.මේ සිදුවීමෙන් පස්සේ එක් ඉරාන F-14 යානයකට ඉරාක මිග් යානා ත්‍රිත්වයක් එක්වර බිම හෙලිය හැකි බවට විශ්වාසයක් ඉරාක හමුදා තුල ඇතිවුනා.එයින් ඉරාක ගුවන් හමුදා තව තවත් අසරණ කෙරුනා.ඉරාන ඉරාක යුද්ධයෙන් වසර ගණනකට පසුව වුනත් සදාම් හුසේන්ගේ මනසේ හොල්මන් කරේ මේ අත්දැකීමයි.

ඇමරිකානු යානා සහ මිසයිල භාවිතා කල ඉරාන හමුදා අතින් ඉරාක ගුවන් හමුදාවට අත්වූ ඉරණමම,වසර ගණනකට පසුව දුවද මෙවර ඉරාකයට පහරදෙන ඇමරිකා ප්‍රමුඛ ඒකාබද්ධ හමුදාවන් අතින්ද අත්වෙතැයි බියවූ සදාම් හුසේන්ට තමන්ගේ යානා ප්‍රවේසම් කරගැනීමේ අවශ්‍යතාවක් ඇතිවුනා.ඒ නිසා ඒ යානා වැලිතලා යට සඟවා තැබුවේ මතු ප්‍රයෝජනය සඳහායි.ඇමරිකානු නවීන යානා සමග සටන් කිරීමට ඒ වන විට පැරණි තත්වයේ තිබුනු ඉරාක මිග්‍ යානාවලට නොහැකි වුනත් මතුයම් දිනක මැදපෙරදිග කලාපයේ අසල්වැසි රාජ්‍යයකට අතවර කිරීමට ඒවා ප්‍රමාණවත් බව වටහාගෙන සිටි සදාම් හුසේන් තම යානා රැකගැනීමේ මේ අමුතුම ක්‍රමය අනුගමනය කලේ තමා කිසිදිනක බලයෙන් පහනොවැතැයි සිතමින්.නමුත් සදාම් හුසේන්ගේ සිහිනවලට අන්පේක්ෂිත අවසානයක් අත්කරදෙමින් 2003 අප්‍රේල් ඉරාක දේශාපලනය බල-අධිකාරිය බිඳ වැටුනු අතර 2006 දෙසැම්බර් මාසේ 30 වෙනිදා නඩුවිභායකින් පසුව සදාම් හුසේන්ව එල්ලා මරාදමනු ලැබුවා.

ඉරාක පොළව යටින් ගොඩගත් මිග් යානා සතු නොදන්නා රුසියානු තාක්ෂණය ගැන වැඩිදුර අධ්‍යානය සඳහා ඒවා සුරක්ෂිත ඇමරිකාවට යවනු ලැබුවා.ඉරාකයේ සඟවා ඇතැයි පැවසුනු කිසිඳු න්‍යෂ්ටික,ජීව සහ රසායනික අවියක් කෙතරම් සෙව්වත් ඇමරිකානුවන්ට හමුවුනේ නැහැ.ඒ වෙනුවට ඔවුන්ට හමුවුනේ වැලියට සඟවා තිබූ ප්‍රහාරක ගුවන් යානායි.

පස්සෙ කාලෙක මාධ්‍යවේදියෙකු විසින් පෙන්ටගන නිළධාරියෙකුගෙන්, ඉරාකයෙන් ගුවන් යානා කීපයක් හැරෙන්නට වෙනත් කිසිඳු භයානක විනාශකාරි අවියක් සොයාගන්නට නොලැබුනා නොවේදැයි ඇසූ විට එම නිළධාරියා සිනාවක් සමගින් පිළිතුරු දුන්නේ..;
   
    " මේවත් ආයුධ තමයි..භායනක නොවුනට !" යනුවෙනුයි.

(චයාරූප:ඇමරිකානුවන් විසින් ගොඩගන්නා ඉරාක මිග් යානා)


|Letterconik
|18-05-2020